Kwas askorbinowy (Witamina C)

Kwas askorbinowy to rozpuszczalna w wodzie witamina niezbędna do prawidłowych funkcji fizjologicznych. Odgrywa kluczową rolę w syntezie kolagenu, metabolizmie aminokwasów, wchłanianiu żelaza i wykazuje właściwości przeciwutleniające.

Wskazania do stosowania:

• Zapobieganie i leczenie niedoboru witaminy C (szkorbut).
• Skazy krwotoczne, kapilarotoksykozy oraz krwawienia różnego pochodzenia (np. nosowe, poekstrakcyjne, płucne, maciczne, popromienne) jako część terapii skojarzonej.
• Zwiększone zapotrzebowanie fizjologiczne w okresie wzrostu, ciąży, laktacji lub w warunkach stresu fizycznego lub psychicznego.
• Okres rekonwalescencji po chorobach zakaźnych lub zatruciach.
• Choroby wątroby, takie jak przewlekłe zapalenie wątroby i marskość wątroby, jako część leczenia kompleksowego.
• Przewlekła niewydolność nadnerczy (choroba Addisona) i kryzysy nadnerczowe w tej chorobie.
• Niedokwaśne zapalenie żołądka, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, stany po resekcji żołądka, zapalenie jelit i zapalenie okrężnicy.
• Trudno gojące się rany i owrzodzenia, a także złamania kości.

Działania niepożądane:

Neurologiczne: bóle głowy, zmęczenie.
Sercowo-naczyniowe: podwyższone ciśnienie krwi, dystrofia mięśnia sercowego.
Endokrynologiczne i metaboliczne: zaburzenia funkcji trzustki (hiperglikemia, glukozuria), trombocytoza, anemia, neutrofilia, hipokaliemia, hiperprotrombinemia, zakrzepica, zmniejszona przepuszczalność naczyń włosowatych, zaburzenia trofiki tkanek.
Reakcje alergiczne: wysypka, wstrząs anafilaktyczny.
Nerkowe i urologiczne: zaburzenia funkcji nerek (glomerulopatia), kamica moczowa, tworzenie kamieni szczawianowych.
Przy długotrwałym stosowaniu wysokich dawek: zatrzymanie sodu i płynów, mikroangiopatie, zaburzenia metabolizmu cynku i miedzi prowadzące do efektów neurotoksycznych (np. zwiększona pobudliwość OUN, zaburzenia snu).

Przeciwwskazania:

• Nadwrażliwość na składniki leku.
• Nadkrzepliwość.
• Skłonność do zakrzepów lub zakrzepowego zapalenia żył.
• Cukrzyca, hiperoksaluria, kamica nerkowa.
• Hemochromatoza, talasemia.
• Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej.

Szczególne wskazania:

• W czasie ciąży i laktacji kwas askorbinowy należy stosować tylko wtedy, gdy potencjalna korzyść dla matki przewyższa możliwe ryzyko dla płodu lub niemowlęcia.
• Zalecane minimalne dzienne spożycie w drugim i trzecim trymestrze ciąży wynosi około 60 mg.
• Należy pamiętać, że płód może przystosować się do wysokich dawek kwasu askorbinowego spożywanych przez matkę, co może prowadzić do zespołu „odstawienia” u noworodka.
• Zalecane minimalne dzienne spożycie w okresie laktacji wynosi 80 mg.
• Zrównoważona dieta matki zawierająca odpowiednią ilość kwasu askorbinowego wystarcza do zapobiegania niedoborom u karmionego piersią niemowlęcia.
• Wysokie dawki kwasu askorbinowego u matki mogą teoretycznie stanowić ryzyko dla niemowlęcia; zaleca się, aby matki karmiące nie przekraczały zalecanej dawki dziennej.

Uwaga:

Przed rozpoczęciem terapii kwasem askorbinowym należy skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia odpowiedniej dawki oraz oceny potencjalnych zagrożeń.